Krajowa Administracja Skarbowa uszczelnia system podatkowy

Już tylko 2 miesiące pozostały instytucjom finansowym na przekazanie do administracji podatkowej informacji o rachunkach ich klientów. Wymóg ten jest wynikiem porozumienia zawartego przez kraje, które od lat zmagają się z problemem uszczelnienia luk podatkowych.

Walka z oszustwami podatkowymi oraz uchylaniem się od opodatkowania o charakterze transgranicznym stanowi wyzwanie w skali całego świata. Konieczna jest ścisła współpraca między państwami, w szczególności w zakresie transferu wiedzy i technologii służącej wykrywaniu mafii podatkowych.

Na początku br. w Ministerstwie Finansów odbyło się spotkanie przedstawicieli 21 administracji podatkowych europejskich krajów, podczas którego zaprezentowane zostały rozwiązania przyjęte w naszym kraju, takie jak: analizator plików JPK, analizator przepływów finansowych STIR, monitoring transportu towarów (SENT), mechanizm podzielonej płatności oraz biała lista podatników VAT.

Działania podejmowane przez pojedyncze państwa członkowskie, mimo iż traktowane jako priorytetowe w ramach polityki wewnętrznej, często okazywały się niewystarczające w walce z oszustwami podatkowymi. W celu przezwyciężenia negatywnych skutków zjawisk przestępczych, konieczne okazało się stworzenie odpowiedniego systemu współpracy między administracjami podatkowymi poszczególnych krajów.

W wyniku negocjacji między Stanami Zjednoczonymi Ameryki i licznymi krajami, w tym również wszystkimi państwami członkowskimi UE, zawarte zostały dwustronne umowy, regulujące kwestie automatycznej wymiany informacji o amerykańskich rachunkach raportowanych FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act). Umowę w sprawie FATCA rządy Polski i Stanów Zjednoczonych podpisały 7 października 2014 r.

Dzięki tym działaniom, administracja podatkowa ma możliwość pozyskania z instytucji finansowych określonych informacji o amerykańskich rachunkach raportowanych, zidentyfikowanych jako prowadzone dla amerykańskich osób raportowanych. Raporty wykonywane są cyklicznie raz w roku z wykorzystaniem Formularzy FAT-1. Raporty z danymi za rok 2019 powinny zostać przekazane Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej przez polskie instytucje finansowe do 30 czerwca br.

FATCA zainicjowała proces dalszych działań, zmierzających do rozszerzenia automatycznej wymiany informacji o rachunkach między kolejnymi państwami.

Grupa G-20 udzieliła Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) mandatu, aby w oparciu o umowy zawarte między Stanami Zjednoczonymi i innymi krajami, opracowała jednolity, globalny standard dla automatycznej wymiany informacji podatkowych – CRS (Common Standard on Reporting and Due Diligence for Financial Account Information)

Efektem prowadzonych na szczeblu unijnym prac była Euro-FATCA, czyli model automatycznej wymiany informacji podatkowych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Został on wprowadzony dyrektywą Rady 2014/107/UE z dnia 9 grudnia 2014 r.

Kraje UE przyjęły jednolity standard wymiany informacji podatkowych, który stanowi efektywne narzędzie natury prawnej i technicznej, do walki z oszustwami podatkowymi i uchylaniem się od opodatkowania. Jego zadaniem jest również zwiększenie transparentności podatkowej.

Implementację przepisów unijnych do prawa krajowego, stanowi ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.

Podobnie jak w przypadku FATCA, wdrożenie CRS mogło być realizowane w oparciu o dwustronne umowy międzynarodowe. Niektóre państwa, w tym Polska, zdecydowały się jednak na zawarcie wielostronnej umowy o automatycznej wymianie informacji o rachunkach finansowych MCAA (Multilateral Competent Authority Agreement), na mocy której od 2017 r. państwa-strony mogą wymieniać się między sobą informacjami.

Celem automatycznej wymiany informacji o rachunkach raportowanych (CRS) jest umożliwienie administracji podatkowej pozyskiwania z instytucji finansowych określonych informacji, dotyczących rachunków zidentyfikowanych jako prowadzone dla nierezydentów lub podmiotów przez nie kontrolowanych. Raporty wykonywane są cyklicznie raz w roku z wykorzystaniem dedykowanych formularzy. Formularz CRS-1(3) z danymi za rok 2019 powinien zostać przekazany Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej, przez polskie instytucje finansowe, do 30 czerwca br.

W tym roku polskie instytucje finansowe były zobowiązane do sporządzenia dodatkowego raportowania, które dotyczyło klientów z okresu przejściowego czyli tych, którzy otworzyli swoje rachunki w dniach od 1 stycznia 2016 r. do 30 kwietnia 2017 r. Formularz CRS-1(2) powinien zostać przekazany do 31 marca br.

Po zgromadzeniu przez administrację państwową informacji od instytucji finansowych, są one przekazywane państwom uczestniczącym, właściwym dla poszczególnych nierezydentów. Na zasadzie wzajemności, polska administracja skarbowa otrzymuje natomiast dane o rachunkach finansowych posiadanych przez polskich rezydentów poza granicami kraju.

Mechanizm automatycznej wymiany informacji o rachunkach finansowych w przypadku FATCA i CRS jest analogiczny i sprowadza się do następujących etapów:

• informacje o rachunkach prowadzonych na rzecz nierezydentów są gromadzone przez instytucje finansowe. Raportująca instytucja finansowa dokonuje weryfikacji rachunków finansowych oraz identyfikacji rachunków objętych obowiązkiem raportowania, czyli tzw. rachunków raportowanych.
• informacje te instytucje przekazują w formie raportu do własnej administracji podatkowej, a następnie zostają one przekazane zagranicznej władzy podatkowej właściwej ze względu na rezydencję posiadacza rachunku.
• pozyskane w tym trybie informacje są używane przez krajowe organy skarbowe w ramach procedur ukierunkowanych na walkę z uchylaniem się od opodatkowania, w tym w szczególności postępowań w sprawie opodatkowania przychodów, które nie znajdują pokrycia w ujawnionych źródłach lub które pochodzą ze źródeł nieujawnionych.

Włączenie instytucji finansowych w walkę z nadużyciami podatkowymi oznacza konieczność zaangażowania pracowników w realizację obowiązków zawartych w Ustawie z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.

Instytucje zobowiązane są do ustalenia faktycznej rezydencji podatkowej swoich klientów a także monitorowania danych klienta i jego rachunków. Procesem objęci są wszyscy klienci, dla których instytucja finansowa prowadzi rachunki, dlatego też duże wsparcie w analizie danych stanowią narzędzia informatyczne.

System Asseco ITR (International Tax Reporting) wyposażony jest w pakiet reguł kontrolnych, który pozwala na identyfikację przesłanek wskazujących na rezydencję podatkową klienta. Moduł zarządzania sprawą wspiera użytkownika w realizacji działań związanych z wytypowanymi przypadkami. System automatycznie zakłada sprawę, w której dostępne są wszystkie niezbędne informacje do prowadzenia dalszych analiz – np. przesłanki dotyczące rezydencji. Pracownik, którego zadaniem jest wyjaśnienie wątpliwości dotyczących rezydencji podatkowej klienta, ma możliwość dołączenia do sprawy zgromadzonej dokumentacji np. korespondencji z klientem.

Na podstawie zgromadzonych w systemie informacji, narzędzie generuje raport, zgodnie z aktualnie obowiązującymi formularzami FAT i CRS.

 

Edyta Zdziarska, Konsultant Biznesowy w Pionie Business Intelligence, Asseco Poland

Źródła: Automatyczna wymiana informacji podatkowych (podatki.gov.pl)